Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân (Luật số 91/2025/QH15) vừa được Quốc hội thông qua tại kỳ họp thứ 9, khóa XV, và sẽ chính thức có hiệu lực từ ngày 1/1/2026. Một trong những điểm nổi bật là quy định doanh nghiệp có trách nhiệm xóa hoặc hủy dữ liệu cá nhân của người lao động khi chấm dứt hợp đồng lao động.
Xóa dữ liệu cá nhân – Nghĩa vụ bắt buộc sau khi kết thúc hợp đồng
Theo quy định tại khoản 2 và 3, Điều 25 của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, doanh nghiệp, tổ chức sử dụng lao động phải xóa hoặc hủy toàn bộ dữ liệu cá nhân của người lao động khi quan hệ lao động kết thúc – trừ khi có thỏa thuận riêng hoặc yêu cầu lưu trữ theo pháp luật.
Nội dung này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc đảm bảo quyền riêng tư, bảo vệ danh tính và thông tin cá nhân, vốn thường bị xem nhẹ, đặc biệt đối với lao động nữ và người làm việc tại các khu công nghiệp, văn phòng.
Đáng chú ý, phạm vi dữ liệu được đề cập bao gồm cả dữ liệu thu thập qua công nghệ, như: camera giám sát, phần mềm chấm công, định vị GPS,…
Doanh nghiệp không được mua bán dữ liệu cá nhân
Luật mới nghiêm cấm tuyệt đối hành vi mua bán dữ liệu cá nhân dưới bất kỳ hình thức nào. Đồng thời, việc xử lý thông tin cá nhân trong tuyển dụng, quản lý nhân sự bắt buộc phải có sự đồng ý rõ ràng từ người lao động, và phải sử dụng đúng mục đích, phạm vi, thời hạn.
Lợi ích thiết thực với người lao động, đặc biệt là lao động nữ
Dữ liệu cá nhân như hình ảnh, địa chỉ, số điện thoại, tình trạng hôn nhân, số tài khoản… nếu không được xử lý đúng cách sau khi nghỉ việc, rất dễ bị lạm dụng vào các mục đích tiếp thị, tín dụng hoặc gây phiền toái.
Chị Nguyễn Thị Thu Trang (31 tuổi), cựu kế toán tại một công ty xuất nhập khẩu chia sẻ:
“Tôi từng nghĩ công ty sẽ xóa thông tin cá nhân sau khi nghỉ việc, nhưng thực tế không có quy định bắt buộc. Nhận được email từ công ty cũ với tên và chức danh cũ khiến tôi bất ngờ. Với Luật mới, tôi yên tâm hơn.”
Tương tự, nhiều lao động tại các khu công nghiệp phản ánh việc vẫn bị đưa vào các nhóm chat công ty cũ, hoặc bị tiếp cận qua điện thoại dù đã nghỉ việc từ lâu.
Với Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, các hành vi này sẽ bị hạn chế tối đa nhờ quy định rõ ràng về trách nhiệm xóa, hủy dữ liệu sau khi chấm dứt hợp đồng.
Doanh nghiệp cần thay đổi cách tiếp cận với dữ liệu nhân sự
Đối với doanh nghiệp, quy định mới không chỉ là ràng buộc pháp lý, mà còn là cơ hội để chuẩn hóa quy trình quản trị dữ liệu. Từ việc lưu trữ, xử lý đến xóa bỏ dữ liệu cá nhân – tất cả cần minh bạch, có kiểm soát và tuân thủ đúng quy định.
Các bước doanh nghiệp cần chuẩn bị trước 1/1/2026:
-
Rà soát và phân loại dữ liệu cá nhân hiện có
-
Thiết lập quy trình xóa/hủy dữ liệu khi người lao động nghỉ việc
-
Bổ sung điều khoản lưu trữ dữ liệu hợp pháp vào hợp đồng lao động
-
Đào tạo bộ phận nhân sự về quy định mới
-
Cập nhật mẫu hợp đồng lao động, bao gồm nội dung liên quan đến quyền dữ liệu cá nhân
Ông Nguyễn Văn Lực, chuyên gia nhân sự tại TP.HCM cho biết:
“Việc áp dụng công nghệ vào quản lý là tất yếu, nhưng phải đi kèm kiểm soát truy cập, thời hạn lưu trữ và quy trình xóa. Doanh nghiệp nên chủ động cập nhật trước khi luật có hiệu lực.”
Kết luận: Cơ hội để bảo vệ quyền riêng tư và xây dựng môi trường làm việc hiện đại
Sự ra đời của Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân là bước đi tất yếu trong bối cảnh chuyển đổi số và toàn cầu hóa. Với người lao động, đặc biệt là lao động nữ – đây là lá chắn pháp lý giúp bảo vệ quyền riêng tư, danh tính. Với doanh nghiệp, đây là dịp để nâng cao uy tín, chuẩn hóa quản trị nhân sự và hướng đến môi trường làm việc chuyên nghiệp, hiện đại hơn.
